Welkom bij Spoor2050
De uitdagingen waar onze provincie voor staat zijn groot. De wereld verandert snel en keuzes die nu worden gemaakt of juist worden vermeden zullen grote gevolgen hebben voor de inrichting van onze provincie en voor het welbevinden van de Zeeuwen. Dit vraagt om systematisch en strategisch nadenken over waarden die we willen behouden en versterken en over de richting waarin nieuwe ontwikkelingen moeten worden gezocht.
Wat is er in het Zeeuwse nodig om leefbaarheid, landschap, economie en vitaliteit optimaal en duurzaam te ontwikkelen? Wat is er nodig om de waardevolle Zeeuwse eigenheden te laten uitblinken en bedreigingen te pareren? Hoe werken we gezamenlijk en systematisch toe naar een “Brede Welvaart” in Zeeland? Dat zijn de vragen die op ons afkwamen bij het lezen van het door de Zeeuwse overheden uitgebrachte plan Zeeland 2050. Als betrokken Zeeuwen willen wij de waarde van een alternatieve benadering tonen. Een benadering die rekening houdt met de snelle veranderingen in de wereld, een visie die tegemoet komt aan de indringende vragen die aan onze provincie worden gesteld.
Brede Welvaart
Misschien wel de belangrijkste vraag die gesteld kan worden bij ‘Zeeland 2050’ is hoe de hierin gewenste ontwikkelingen op elkaar inwerken en wat de mogelijke (negatieve?) effecten op andere waarden zijn. Is het gezochte resultaat wel meer dan de som der delen? Of juist minder? Draagt het bij aan de brede ontwikkeling van welvaart in onze provincie?
Al enige jaren vormt het begrip ‘Brede Welvaart’ de basis voor het Rijksbeleid (CPB, PBL). Deze systematiek kijkt naar inkomen en banen, maar ook naar gezondheid, onderwijs, milieu, duurzaamheid, sociale cohesie en belangen van toekomstige generaties. Het nodigt uit tot afwegingen: draagt een kerncentrale bij aan brede welvaart, of schaadt deze woongenot, landschap en recreatie? Maakt bevolkingsgroei de samenleving sterker, of zet het juist extra druk op zorg, infrastructuur en leefbaarheid? Door het begrip ‘Brede Welvaart’ centraal te stellen ontstaat een toekomstvisie die werkelijk over de kwaliteit van leven gaat; kwaliteit voor Zeeuwen én voor hun buren. De ambitie kan niet beperkt blijven tot bijdragen aan de nationale woningbouw- en klimaatopgaven, maar moet gericht zijn op een provincie waar brede welvaart en duurzame ontwikkeling centraal staan: een balans tussen economie, natuur, gezondheid, leefbaarheid en kansen voor toekomstige generaties. In de thema’s hebben we onze ideeën uitgewerkt.
De kracht van Zeeland
Onze provincie is een bijzonder gebied met unieke waarden: de strategische situering van de Zeeuwse delta in Noord-West-Europa, het samenspel en de dynamiek van land en water en de open ruimte zijn van internationale betekenis. Het zijn bepalende condities voor natuur, industrie en recreatie. Binnen de verstedelijkte ring van de Randstad, West Brabant en Vlaanderen geeft Zeeland zowel letterlijk als figuurlijk ‘lucht’ aan miljoenen buren: Hollanders, Brabanders, Belgen en Duitsers. En dat de Zeeuwen zich zo opvallend sterk verbonden voelen met hun provincie is natuurlijk geen toeval.
Naast de sterke kwaliteiten zijn er ook kwetsbaarheden. De open landschappen, de rust en de ruimte maken de provincie aantrekkelijk voor bewoners en bezoekers, maar staan onder druk door woningbouw, recreatie, energieopgaven en infrastructuur. De havens in het Scheldebekken zijn economisch van grote waarde, maar de toekomst van de zware industrie is onzeker en een fundamentele transitie richting circulair en klimaatneutraal is hoog nodig. De plannen voor een forse uitbreiding van kernenergie zouden beschouwd kunnen worden als een grote kans voor de werkgelegenheid en voor de toekomstbestendigheid van de basisindustrie. Maar ze kunnen ook een definitief afscheid betekenen van de kernwaarden en van het unieke karakter van onze provincie.
Een succesvolle aanpak van deze thema’s vraagt dat Zeeland zich bestuurlijk krachtig organiseert en keuzes maakt die de lange termijn dienen. Daarbij pleiten wij ervoor om het begrip “Brede Welvaart” te hanteren als kompas. En dat kan natuurlijk niet zonder de Zeeuwen zelf. Daarom pleiten wij daarnaast voor een initiatief vanuit de overheden, zoals het organiseren van een burgerberaad, om de Zeeuwse bevolking actief deelgenoot te maken van de verdere ontwikkeling van Zeeland.
Alleen door deze integrale benadering kan Zeeland 2050 een visie worden die echt richting geeft aan een toekomstbestendige kwaliteit van goed leven in de delta.
Thema's
Demografie en wonen
Wonen is een aansprekend thema en staat wellicht daarom centraal in Zeeland 2050. De keuze om in 20 jaar aan te sturen op een forse uitbreiding van het aantal inwoners roept vragen op. Hoe verhoudt dit streven zich tot de te verwachten economische ontwikkeling, de visie vanuit de gemeenschappen zelf en het behoud van de unieke waarden van Zeeland?
Natuur en Ecologie
Zeeland is uniek als estuariumgebied met veel ruimte, natuur en cultuurhistorie. Dat zijn troeven die zorgvuldig moeten worden ingezet.
Een aantrekkelijke leefomgeving is dé sleutel om nieuwe inwoners te binden. De natuur is onze bondgenoot om deze doelen te bereiken.
Economie en industrie
De Zeeuwse economie staat op drie hoofdpijlers: landbouw, toerisme en industrie. De industrie wordt gedomineerd door klein aantal fossiel-intensieve bedrijven. Deze bieden werkgelegenheid, maar hun toekomst is onzeker. De uitdaging is om van fossiel naar duurzaam te gaan en de daarmee vrijkomende ruimte, kennis en infrastructuur te benutten voor nieuwe bedrijvigheid.
Kernenergie
De plannen voor een forse uitbreiding van kernenergie zouden beschouwd kunnen worden als een grote kans voor de werkgelegenheid en voor de toekomstbestendigheid van de basisindustrie. Maar ze kunnen ook het definitieve afscheid betekenen van de kernwaarden en van het unieke karakter van onze provincie.
Landbouw
De landbouw staat voor de forse uitdaging om weer meer in evenwicht met bodem, water en natuur te produceren. Dat is de enige route om langjarig en op een gezonde manier de landbouwproductie vol te houden. De landbouw mag van de overheid duidelijkheid vragen en ondersteuning bij het gewenste transitieproces. Daar heeft het de laatste jaren fors aan ontbroken.
Recreatie en toerisme
Wie de kaart van West-Europa ziet, weet het: Zeeland ligt als blauwgroene oase tussen de versteende Randstad en de Brabantse en Vlaamse stedenrij. We profiteren van die positie: toerisme brengt banen, voorzieningen en vertier. We brengen graag de vraag in de discussie hoe de verhouding tussen lasten en baten in balans blijft.
Mobiliteit
Mobiliteit is onlosmakelijk verbonden met demografie, economie en leefomgeving. Mobiliteitsvraagstukken van Zeeland vergen afstemming met mobiliteitsbeleid en infrastructurele ontwikkelingen buiten onze provincie. Die afstemming missen we. In ‘Zeeland 2050’ staat de Midden-Zeelandroute (MZR) centraal als tweede hoofdontsluiting naast de A58. Onduidelijk is voor welk probleem dit een oplossing is.
Gezondheid
Een aantrekkelijk Zeeland vraagt om toegankelijke zorg. Bij ziekenhuizen zien we al decennia een trend van schaalvergroting; meer inwoners alleen keren dit niet. Bij de huisartsenzorg speelt een nog urgenter vraagstuk: opvolging wordt lastiger, jonge artsen werken vaak parttime en hun partners vinden niet altijd passende banen in Zeeland. Dit vraagt om creatieve oplossingen.
Bestuur, gemeenschappen en participatie
Met 13 gemeenten, een kleine provincie en een waterschap in een dunbevolkte omgeving is de bestuurlijke slagkracht beperkt. Tegelijkertijd kennen Zeeuwse gemeenschappen een sterke samenhang en verbondenheid. De uitdaging is om deze kracht om te zetten in gezamenlijke regie en toekomstgericht beleid.
cultuur
Cultuur is de zuurstof van een samenleving. Zij verbindt generaties, geeft betekenis aan verandering en vormt het geheugen van een provincie. Zonder een sterk cultureel fundament verarmt de samenleving, verliezen gemeenschappen samenhang en wordt verandering technocratisch in plaats van mensgericht. De Raad voor Volksgezondheid en Samenleving benadrukt dat gezondheid niet losstaat van zingeving en betekenis.
geven.
Blijf betrokken bij Spoor2050
De toekomstvisie 2050 raakt de belangen van veel partijen en organisaties en zeker van álle Zeeuwen. De vele partners waarmee de overheden via ‘Zeeland 2050’ de afstemming zoeken vormen echter niet vanzelfsprekend een afspiegeling van de belangen en meningen van de Zeeuwse bevolking. Daarom pleiten wij voor een initiatief vanuit de Zeeuwse overheden om de Zeeuwse bevolking actief deelgenoot te maken van de verdere ontwikkeling van deze visie. Wij denken daarbij aan het organiseren van een burgerberaad.
Wilt u op de hoogte blijven van de verdere ontwikkelingen rond Spoor 2050? Geef dan uw naam en mailadres op. Wij gaan vertrouwelijk om met uw gegevens en zullen deze niet aan derden ter beschikking stellen.
Blijf op de hoogte
Meld je aan als geïnteresseerde en wij houden je op de hoogte van verdere ontwikkelingen .
Over ons
Spoor2050 is ontstaan uit een groep betrokken Zeeuwen die zich verbonden voelen met beleids- en strategiebepaling voor een duurzame toekomst. Wij geloven in de kracht van lokale betrokkenheid en participatie om tot innovatieve oplossingen te komen.